Osobiste ogrzewanie

Budujemy domy, kupujemy mieszkania, inwestujemy w dobre okna, nowoczesne piece, świetne termoregulatory do kaloryferów i co nam jeszcze przyjdzie do głowy aby było miło i przyjemnie. A kiedy wychodzimy na mróz - problem - bo zimno. Dobre ubranie to oczywiście podstawa, ale też nie zawsze da się łatwo utrzymać ciepło naszego ciała. Dlatego człowiek wymyślił osobiste ogrzewanie. Doskonałe do stania na przystanku, siedzenia nad przeręblem z wędką, lub ambonie z bronią (nie w celu strzelania do owieczek;-), oraz na wszelkie narciarskie okazje. Jako że mnie dopadło ASG (uważni czytelnicy wiedzą jaka to straszna choroba;-) - musiałem zgłębić temat. Dzielę się jak zwykle wiedzą skondensowaną w pigułce łatwej do połknięcia. Bo po co marznąć?

Do wyboru mamy ogrzewacze chemiczne i katalityczne. Chemiczne dzielą się jeszcze na jedno i wielorazowe.

Ogrzewacze chemiczne jednorazowe
Działają na zasadzie utleniania odpowiedniej mieszanki chemicznej. Występują najczęściej w postaci  papierowego paska, o grubości cienkiej wkładki higienicznej. Często z jednej strony ogrzewacz jest samoprzylepny. Dostarczany jest w hermetycznym opakowaniu. Można go przykleić np. do spodu stopy, od góry na palce u nogi, wewnątrz jednopalcowej rękawicy. Można go też użyć do ogrzania np. baterii w jakimś urządzeniu (karabinek ASG;-). Ogrzewacz działa dopóki jest dopływ tlenu. Im dopływ łatwiejszy i tlenu więcej - tym szybciej następuje zużycie. Jeśli mamy ogrzewacz który działać ma np. 8h - a używaliśmy tylko przez 4h i schodzimy do ciepłego pomieszczenia - wkładamy go do szczelnej torebki strunowej, wypychamy z niej powietrze i zamykamy. Można go użyć później. Po całkowitym zużyciu wyrzucamy do kosza. Nie da się  reaktywować. Cenowo nie są dramatycznie drogie, ale przy częstym korzystaniu mogą stać się znaczącą pozycją w budżecie. Cena z grudnia 2009 za parkę ogrzewaczy sześciogodzinnych do butów - 8,90 zł.

Dla prawdziwych zapaleńców firma Heat Factory produkuje specjalne wkładki do butów, z miejscem na ogrzewacz, które rozprowadzają ciepło po całej stopie. Cena jednak nie należy do akceptowalnych - od 90 do 150 zł za same wkładki. Do tego wkłady jednorazowe...

Zalety:

• rozmiary (duży wybór)
• wygoda użycia
• długość działania
• możliwość przerwania i kontynuacji działania 

Wady:

• jednorazowość
• cena 

Nieco inną zasadą działania charakteryzuje się ogrzewacz zasilany wodą. Jest on zasadniczo jednorazowy, bo nie można cofnąć (odwrócić reakcji), ale można go uruchamiać wiele razy, bowiem jego czas działania to około 80 godzin. Odpowiednio dawkując wodę można zaprogramować czas działania. Reakcji nie da się przerwać. Nie spotkałem ich w sklepach turystycznych, dostępne są wojskowe ogrzewacze tego typu (produkcja USA) na allegro. Cena to ok. 13 zł. Nie testowałem tego sprzętu jeszcze na sobie, dwie sztuki do mnie jadą;-) Z posiadanych informacji wiem że idealnie się nadają do ogrzewania śpiwora.

Ogrzewacze chemiczne wielorazowe

Dostępne w szerokim wyborze kształtów i kolorów. Wyglądają jak poduszeczka wypełniona gęstawym płynem. Wykonane z grubej folii. W środku zazwyczaj pływa blaszka, lub rurka. Przełamanie tego pływającego elementu uruchamia zabawkę - płyn zaczyna się natychmiast krystalizować i oddawać zmagazynowaną energię w postaci ciepła. Działają na zasadzie cieczy przechłodzonej, czyli chemicznego magazynowania energii. Ciepło utrzymuje się około godziny. Potem niestety następuje przykry moment - trzeba woreczek ugotować. Wkładamy go do wrzątku na 5 minut, lub do zagotowanej wody na 15 minut. Opcja pierwsza wymaga włożenia talerzyka na dno garnka, aby nie uszkodzić folii ogrzewacza. Opcja druga - gasimy płomień, wrzucamy woreczek, nakrywamy pokrywką. Można też zastosować pewien trik - planując wyjście z domu o np. 8 rano - wygotujmy woreczek 15 minut przed wyjściem z domu i gorący włóżmy do kieszeni. Stygnąc odda ciepło, a będzie go można później aktywować i nadal cieszyć się ciepełkiem. Wadą tych ogrzewaczy jest niestety niezbyt rzadka samoaktywacja.
Można je kupić w sklepach turystycznych, oraz na wyspecjalizowanych stronach internetowych. Stosowane bywają również w rehabilitacji i leczeniu różnych schorzeń.

Zalety:

• ogromny wybór rozmiarów i kształtów
• łatwość użycia
• doskonały stosunek wydajności do ceny

Wady:

• czaso- i energochłonne przywracanie używalności
• krótki czas działania
• waga 
• samoaktywacja
• wyciek substancji w przypadku pęknięcia folii 

Ogrzewacze katalityczne

Ogrzewacz katalityczny widział chyba każdy, tylko nie każdy wiedział że to on;-) W wielu małych sklepach, firmach, itp. można napotkać piecyki na propan-butan z elementem grzejnym za siatką z przodu. To właśnie ogrzewacz katalityczny. Na potrzeby indywidualnego ogrzewania człowieka wynaleziono taki w postaci zminiaturyzowanej. Zasilane są odpowiednio przygotowanym węglem drzewnym, lub benzyną, lub etanolem. Spalanie odbywa się bezpłomieniowo, na specjalnej siatce katalitycznej z platyny lub wolframu. Są całkowicie bezpieczne dla człowieka, pod warunkiem nieużywania ich w zamkniętych pomieszczeniach, śpiworach itp. W końcu spalanie wytwarza spaliny. Wynalazek ten nie jest wcale nowy, używają ich Rosjanie od wielu lat. I nie tylko Rosjanie;-)

Ogrzewacz na węgiel drzewny  jest tańszy w zakupie (ok. 20 zł) ale droższy w eksploatacji - trzeba zadbać o paliwo (czasem trudno dostępne). Inną wadą jest konieczność wypalenia wkładu do końca - nie można tego przerwać. Rozwiązaniem jest obliczenie prędkości spalania i pocięcia wkładów na odpowiednie kawałki. Problematyczne jest też rozpalanie, szczególnie na wietrze. Jednakże wydzielane ciepło warte jest poświęceń.

Ogrzewacz na paliwo płynne pozbawiony jest wad poprzednika. Wygląda ja przerośnięta zapalniczka (rozmiary paczki papierosów). Kosztuje nieco więcej (20-40zł), ale pracuje na niemal dowolnym paliwie. Producent mówi o benzynie ekstrakcyjnej, ale nie należy ona do perfum - a mówiąc kolokwialnie - straszliwie capi. Dużo lepsza jest bezwonna benzyna do zapalniczek produkcji Zippo. Spala się idealnie, zero smrodu. Niestety słono kosztuje. Od 10 do nawet 15 zł za - 0,125l. Czyli w skrajnym przypadku ponad 150 zł za litr benzyny. Niezła przebitka. Jedno opakowanie Zippo starcza na kilkadziesiąt pełnych naładowań ogrzewacza, pełne ładowanie - na ok. 8-12h grzania. Więc od biedy da się tą cenę zaakceptować.

Ogrzewacze katalityczne muszą być używane w specjalnym woreczku - on izoluje metal z którego ogrzewacz jest wykonany, od naszego ciała. Najlepiej umieścić je na klatce piersiowej (w zestawie jest sznureczek nawet), na wysokości serca. Ciepło wówczas rozchodzi się najlepiej. Oczywiście jak zmarznie nam dłoń - nic nie stoi na przeszkodzie przełożenia go do kieszeni i ogrzania jej.

Zalety:

• łatwość uruchomienia i przerwania (nie dotyczy węglowego)
• "nieskończone" działanie bez specjalnych procedur
• łatwość obsługi
• małe rozmiary
• duża wydajność cieplna 

Wady:

• cena paliwa
• konieczność dawkowania w przypadku węgla 
• smród przy złym paliwie 

Podsumowanie 

Ogrzewacze chemiczne jednorazowe poleciłbym tym wszystkim którzy planują dłuższe spędzenie czasu na stoku, bądź w lesie. Warto mieć torebkę strunową, aby móc go maksymalnie ekonomicznie wykorzystać.

Ogrzewacze chemiczne napędzane wodą - dla kogoś kto wybiera się na dłuższą wędrówkę z planem spania pod namiotem. Wynika to z ich dużych rozmiarów i wagi (ok. 0,5kg)

Ogrzewacze chemiczne wielorazowe - jako źródło ciepła dla dłoni, podczas podróży do pracy, do celów rehabilitacyjnych. Raczej nie ma sensu zabierać ich w dłuższą niż godzina podróż.

Ogrzewacze katalityczne na węgiel drzewny - dla kogoś kto jest w stanie precyzyjnie określić ile czasu ma zamiar spędzić na zewnątrz w niesprzyjających warunkach i ma cierpliwość zdobywać i kroić wkłady;-)

Ogrzewacze katalityczne na paliwo ciekłe - dla każdego, na każdą okazję. Nalewamy trzy "strzyknięcia" paliwa z oryginalnej puszki Zippo i już mamy ciepło przez 2-3 godziny. Idealne dla pasażerów komunikacji miejskiej, dojeżdżających do pracy.
 Wszystkich ogrzewaczy chemicznych dotyczy jeszcze jedna zasada - nie należy ich przekładać z miejsca na miejsce po uruchomieniu. Szybciej będą stygnąć, a chcemy mieć ciepło. Szczególnie nie należy ich wyjmować np. z kieszeni i przykładać kolejno do czoła, uszu itp.

Gdzie kupić? Sklepy turystyczne (Horyzont, Sklep Podróżnika), sklepy militarne i z demobilem, Allegro, oraz wyspecjalizowane sklepy internetowe. W Google szukać po haśle "ogrzewacz katalityczny", "ogrzewacz chemiczny". Kupować, używać, cieszyć się ciepłem w te mroźne dni;-)